Leczenie kanałowe, zwane inaczej leczeniem endodontycznym, jest niezbędne wtedy, gdy bakterie powodujące próchnicę przenikną przez cienką warstwę zębiny do miazgi zęba powodując zakażenie (zgorzel) lub zapalenie miazgi (dział stomatologii zajmujący się chorobami miazgi zębów nazywany jest endodoncją). Leczenie kanałowe to zabieg wymagający niezwykłej precyzji, jest zatem czasochłonny.
Do konieczności przeprowadzenia endodoncji mikroskopowej, czyli leczenia kanałowego z użyciem mikroskopu, dochodzi najczęściej wtedy, gdy w zębie znajduje się duży ubytek próchnicowy, powodujący zniszczenie twardych tkanek zęba sięgających aż do „nerwu”.
Nazwa „leczenie kanałowe” wynika z faktu, że zainfekowana miazga znajduje się wewnątrz korzenia zęba, biegnąc w tak zwanym kanale korzeniowym. Aby całkowicie zlikwidować źródło dolegliwości należy całkowicie opracować kanał korzeniowy i doszczętnie usunąć jego zawartość przy pomocy odpowiednich narzędzi, a następnie wypełnić go odpowiednim materiałem. Leczenie endodontyczne umożliwia uratowanie zęba i utrzymanie go w łuku zębowym.
Wskazania do leczenia kanałowego:
- rozległy ubytek próchnicowy
- zapalenie miazgi lub zranienie miazgi powstałe w wyniku urazu
- zmiany okołowierzchołkowe
- zęby uprzednio źle leczone kanałowo (reendo)
- martwica miazgi, zgorzel zęba, ropień zębopochodny
- urazowe złamanie zęba
- złamanie korony zęba z obnażeniem miazgi lub bez jej obnażenia, ale brakiem możliwości jej odbudowy i koniecznością zastosowania wkładu Koronowo – korzeniowego
- wskazania protetyczne
Przeciwwskazania do leczenia kanałowego:
Ze względu na coraz lepsze narzędzia oraz możliwość pracy w powiększeniu mikroskopowym coraz mniej jest sytuacji wykluczających możliwości leczenia kanałowego. Wciąż jednak nie przeprowadza sie leczenie w następujących przypadkach:
- pęknięcie korzenia zęba
- rozległe zmiany około wierzchołkowe prowadzące do rozchwiania zeba
- brak dostępu do kanału
NALEŻY PAMIĘTAĆ!!
Leczenie endodontyczne NIE jest leczeniem inwazyjnym i nie stwarza ryzyka dla osób z zaburzeniami krzepnięcia. Jest to jednak proces wymagający profilaktyki antybiotykowej.
Do czego służy mikroskop stomatologiczny?
Mikroskop pozwala nam „zajrzeć” do wnętrza kanałów, ocenić długość i kształt, zlokalizować ewentualne przeszkody np. złamane narzędzie lub uszkodzenia ściany korzenia (pęknięcie, perforacja). Dzięki swojej precyzji charakteryzuje się on bezpieczeństwem i wysoką skutecznością. Posługując się tego rodzaju sprzętem nasi specjaliści mają możliwość bezbłędnie odnaleźć wszystkie kanały, usunąć stare wypełnienia, idealnie opracować kanał, a następnie szczelnie go wypełnić, jak również zamknąć perforację korzenia lub dna komory. Narzędziem wspomagającym pracę przy mikroskopie jest ENDOMETR, który służy do precyzyjnego pomiaru długości kanału korzeniowego.
Wskazania do leczenia kanałowego pod mikroskopem:
- Kanały mocno zakrzywione – praca w powiększeniu ułatwia prawidłowe wprowadzanie narzędzi do kanału, co redukuje ryzyko perforacji, czy złamania narzędzia w kanale.
- Kanały niedrożne – z wiekiem następuje fizjologiczne wapnienie kanałów, zawężanie ich, a w końcu całkowite zamknięcie. Podobny proces zachodzi w zębach z długo nieleczonymi ubytkami próchnicowymi. Kanały niedrożne są praktycznie niemożliwe do prawidłowego opracowania bez powiększenia mikroskopowego
- złamane narzędzie w obrębie kanału zęba – powikłanie niemal zawsze wymagające powiększenia mikroskopowego do prawidłowego usunięcia złamanego narzędzia.
- Perforacja i resorpcja korzenia lub dna komory zęba – „dziura” w zębie dochodząca do kości (często powstająca na skutek rozległego stanu zapalnego lub trudnych warunków podczas leczenia) wymaga precyzyjnego zamknięcia.
- Ponowne leczenie endodontyczne (reendo) – kanały raz opracowane i wypełnione, które należy przeliczyć ponownie są znacznie trudniejsze do udrożnienia i wymagają starannego, uważnego i wyjątkowo delikatnego postępowania, co jest zdecydowanie łatwiejsze przy pracy pod mikroskopem.
- Kanały dodatkowe – większość zębów posiada od jednego (siekacze, kły) do trzech kanałów (zęby trzonowe). Zdarza się jednak, że w jednym zębie występuje więcej kanałów (cztery, pięć, a nawet sześć). Są węższe od kanałów głównych i często pozostają niezauważone przez lekarza pracującego bez powiększenia. Niedopracowany kanał dodatkowy może być źródłem bólu nawet pomimo prawidłowo przeprowadzonego leczenia pozostałych kanałów.
Etapy leczenia kanałowego:
Wszelkie zabiegi pod mikroskopem wykonywane w naszej Klinice są bezbolesne, gdyż wykonujemy je standardowo w znieczuleniu miejscowym.
- Leczenie kanałowe rozpoczynamy od zdjęcia RTG, dzięki, któremu nasi specjaliści będą mogli dokładnie ocenić stan zniszczenia tkanek, przybliżona długość korzeni.
- Izolujemy ząb koferdamem – cieniutkim płatem gumy, zapobiegającym dostaniu się do pola zabiegowego śliny i bakterii.
- Opracowanie ubytku próchnicowego – przed przystąpieniem do leczenia endodontycznego wszelka próchnica musi zostać doszczętnie usunięta.
- Trepanacja komory – utworzenie dostępu do „nerwu” zęba polegające na usunięciu części twardych tkanek zęba otaczających miazgę.
- Zatrucie, czyli dewitalizacja miazgi – założenie do komory zęba specjalnego związku chemicznego, którego zadaniem jest spowodowanie kontrolowanego procesu obumierania miazgi (martwica sucha).
- Ekstyrpacja miazgi w znieczuleniu – usunięcie miazgi na pierwszej wizycie umożliwia nam jednocześnie założenie do kanału zęba środka dezynfekującego lub antybiotyku, by doszczętnie pozbyć się bakterii.
- Poszerzanie kanału przy pomocy narzędzi ręcznych i/lub maszynowych
- Płukanie kanału odpowiednimi środkami chemicznymi (dezynfekującymi kanał i ułatwiającymi jego opracowywanie)
- Pomiar długości kanału przy pomocy specjalnego urządzenia zwanego endometrem
- Osuszanie kanału specjalnymi papierowymi sączkami
- Opracowanie kanału: przy pomocy odpowiednich narzędzi kanał zostaje poszerzony, by usunąć drobnoustroje pozostałe w ścianie kanału. W tym etapie wykonujemy następujące czynności
- Wypełnienie tymczasowe: w przypadku kanałów zakażonych wymagane jest założenie antybiotyku do kanału po jego opracowaniu na okres, co najmniej jednego tygodnia.
- Wypełnienie ostateczne: kanał po dokładnym przepłukaniu, wydezynfekowaniu i osuszeniu, wypełniamy specjalnym rodzajem żywicy gutaperkowej oraz używamy tak zwanego uszczelniacza, czyli materiału „przyklejającego” żywicę gutaperkową do ścian kanału. Umożliwia to szczelne zamknięcie światła kanału i gwarantuje, że żadne drobnoustroje pochodzące z jamy ustnej nie będą przedostawać się przez kanał do kości, nawet, jeżeli w tak przeleczonym zębie na nowo pojawi się próchnica.
Zdjęcie RTG: Każde leczenie kanałowe kończymy zdjęciem RTG weryfikującym czy wszystkie kanały zostały opracowane i wypełnione na pełną długość. W trudnych przypadkach i niepewnych sytuacjach wskazane jest również wykonanie jednego bądź kilku zdjęć jeszcze w trakcie trwania leczenia.